اثر تنش شوری بر میزان کلر، سدیم، پتاسیم، کلروفیل و قندهای محلول در نژادگان های مرکبات

به منظور شناسایی نژادگان های ( genotypes ) متحمل به شوری از میان ژرم پلاسم موجود در کلکسیون مرکبات کترا، آزمایشی گلخانه ای به مدت 16 هفته در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با چهار سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 2، 4 و 6 دسی زیمنس بر متر) و 10 نژادگان ناشناخته مرکبات در سه تکرار به اجرا در آمد. از نارنگی کلئوپاترا و سوئینگل سیتروملو به ترتیب به عنوان متحمل (شاهد) و حساس به شوری استفاده شد. پس از رشد گیاهچه ها به مدت شش ماه در گلدان های حاوی مقادیر مساوی پرلیت، ماسه و خاک باغچه، آبیاری با استفاده از آب دارای غلظت های مختلف کلرید سدیم هر 5 روز یکبار (با توجه به شرایط جوی و نیاز گیاه) صورت گرفت. مقادیر کلر، سدیم و پتاسیم در بافت برگ و ریشه، و هم چنین مقدار کلروفیل های a و b ، کلروفیل کل و غلظت قندهای محلول در برگ ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که شوری سبب افزایش غلظت یون کلر و سدیم در ریشه و برگ می شود. کمترین تجمع یون کلر در برگ مربوط به نژادگان g9 و هم چنین رقم نارنگی کلئوپاترا بود. در تمام موارد، مقدار یون پتاسیم و کلروفیل های a و b با افزایش شوری کاهش داشته، اما اثر متقابل شوری و نژادگان در این صفات معنی دار نبود. در کلیه ژرم پلاسم­های مورد بررسی، افزایش شوری، اثر یکسانی بر غلظت قندهای محلول نداشت. بر اساس نتایج به­دست آمده، نژادگان g9 با توجه به تجمع کمتر یون کلر و کاهش کمتر مقدار کلروفیل در مقایسه با بیشتر نمونه های مورد مطالعه، می تواند به عنوان نژادگان متحمل به شوری مورد توجه قرار گیرد و در برنامه های به­نژادی پایه­ها از آن استفاده شود.